Nielegalne oprogramowanie a prawo autorskie
Prawo autorskie zajmuje się kwestiami związanymi z utworami oraz ich ochroną, uprawnieniami przysługującymi twórcy, a także zasadami udzielania licencji. Według prawnych definicji programy komputerowe są utworami. Każde oprogramowanie komputerowe podlega szczególnej ochronie dotyczącej prawa autorskiego. Często jest ono znacznie ostrzejsze dla łamiących je sprawców niż w przypadku innych utworów. Jednak nie wszystkie przepisy ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych stosuje się dla oprogramowania komputerowego.
Ustawa ta nie podaje definicji legalnego programu komputerowego. Zgodnie z nią oprogramowanie podlega takiej samej ochronie jak utwory literackie i musi stanowić utwór o indywidualnym charakterze (w innym przypadku nie będzie on chroniony prawem autorskim). Pod tę ochronę nie podpadają jednak „czyste idee”, receptury i zasady programów komputerowych, w tym również łączy (interfejsów). Prawo autorskie chroni tylko oryginalne elementy danego dzieła.
Osoba prywatna lub korporacyjna, która korzysta z nielegalnego oprogramowania naraża się na surowe kary finansowe (w tym grzywny i konfiskata narzędzi przestępstwa) lub więzienie (od trzech miesięcy pozbawienia wolności do pięciu lat). Nabywanie pirackiego oprogramowania jest karalne nawet w przypadku nieświadomego zakupu nielegalnego produktu. Wszystkie przepisy związane z programami komputerowymi zawarte są w ustawie o prawie autorskim oraz prawach pokrewnych (art. 74-772, Dz. U. 2006 r. Nr 90 poz. 631). Według niego można wykonać kopię zapasową oprogramowania bez zgody producenta, ale pod warunkiem niekorzystania z niej równocześnie z oryginalnym programem komputerowym.
Kupując oryginalne oprogramowanie komputerowe, uzyskujemy jedynie licencję na legalne korzystanie z niego z ograniczeniami narzuconymi przez producenta. Nie stajemy się dzięki temu właścicielem praw autorskich, choć podlegamy odpowiedzialności w kwestii cywilnoprawnej na podstawie prawa autorskiego (karna i odszkodowawcza). Pamiętajmy, iż rozprowadzanie, powielanie czy instalacja programu komputerowego w sprzeczny z umową licencyjną sposób narusza nie tylko samą umowę, ale także prawa autorskie w stosunku do tego oprogramowania (na podstawie art. 116 § 1 prawa autorskiego).
Ochrona praw autorskich służy twórcy danego produktu w stosunku do każdej osoby, która te prawa narusza. Jest ona bezwzględna i niezależna od tego czy sprawcę naruszenia praw autorskich oraz twórcę wiąże jakiś stosunek obligatoryjny, w tym m.in. umowa licencyjna. Wykorzystanie programów komputerowych bez zgody ich autora (licencji) stanowi naruszenie jego praw autorskich.