Nielegalne oprogramowanie
Nielegalne oprogramowanie to kopia legalnego oprogramowania, którą wykonał ktoś inny niż autoryzowany dystrybutor. Mimo iż taka kopia może do złudzenia przypominać oryginalny produkt, to jednak bardzo łatwo można ją zidentyfikować. Oznakami sugerującymi zakup nielegalnego oprogramowania są: brak dołączonej dokumentacji oraz instrukcji obsługi, znacznie niższa cena od tej rynkowej, na jednym CD znajdziemy kilka aplikacji, a numer seryjny produktu nadrukowano na okładce, plastikowym opakowaniu nośniku lub na dysku CD. Należy pamiętać, że programy komputerowe korzystają z niejednokrotnie ostrzejszej ochrony prawa autorskiego niż w przypadku innych utworów.
Jeśli dana osoba prywatna bądź firma nabędzie pirackie oprogramowanie, musi mieć świadomość konsekwencji karnych i finansowych.
Przepisy dotyczące oprogramowania komputerowego oparte są o art. 74-772 z ustawy o prawie autorskim oraz prawach pokrewnych. Mówią one o konsekwencjach łamania tego prawa, czyli używania nielegalnych oprogramować na użytek własny lub firmy. W takich przypadkach grożą nam:
- grzywny,
- ograniczenie wolności,
- zarekwirowanie narzędzi przestępstwa (płyt, serwerów, komputerów), nawet jeśli nie byłyby one własnością sprawcy,
- pozbawienie wolności od 3 miesięcy do 5 lat.
Pamiętajmy, że oprogramowanie komputerowe podlega takiej samej ochronie jak utwory. Przedsiębiorca lub każdy inny użytkownik korzystający celowo albo nieświadomie z nielegalnego oprogramowania naraża się na spore kary finansowe czy nawet więzienie. Firma, która naruszyła prawa autorskie danego producenta oprogramowania komputerowego może być również zmuszona do zapłaty kwoty zadośćuczynienia (w przypadki niezawinionego piractwa – podwójnej wartości wynagrodzenia za dany legalny produkt, w przypadku piractwa zawinionego – potrójnej wartości wynagrodzenia).
Producent programów komputerowych może też domagać się wpłaty na Fundusz Promocji Twórczości. Wpłacona suma nie może być niższa od dwukrotnej wysokości wykazanych korzyści odniesionych przez danego sprawcę z dokonania naruszenia praw autorskich. Należy zatem zapłacić przynajmniej dwukrotnie więcej tyle, ile wyniosła oszczędność z zakupu nielegalnego oprogramowania zamiast legalnego.
Ryzyko związane z kupowaniem bądź używaniem pirackiego oprogramowania oprócz konsekwencji prawnych, etycznych czy finansowych niesie za sobą również inne straty. Nabywcy i użytkownicy prywatni czy też korporacyjni narażają się na utratę reputacji, brak gwarancji pozwalającej chronić ich inwestycję oraz zwiększają ryzyko kupna nieprawidłowo działającego oprogramowania, a co za tym idzie – wystawiają się na ryzyko niszczących działań wirusów.